|
|
เรื่องอิเหนาแพร่มาในไทยผ่านมลายู ในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าบรมโกศ เจ้าฟ้ากุณฑลและเจ้าฟ้ามงกุฎ พระราชธิดา ได้ทรงฟังเรื่องอิเหนา ซึ่งพระพี่เลี้ยงชาวปัตตานีเล่าให้ฟัง ต่างทรงนิพนธ์เป็นบทละคร พระนิพนธ์ของเจ้าฟ้ากุณฑลได้ชื่อว่า ดาหลัง หรือ อิเหนาใหญ่ พระนิพนธ์ของเจ้าฟ้ามงกุฎ ชื่อว่า อิเหนา หรืออิเหนาเล็ก พระนิพนธ์เรื่องอิเหนา ของรัชกาลที่๒ ดำเนินตามอิเหนาเล็กของเจ้าฟ้ามงกุฎ
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นพระราชโฮรสใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ประสูติแต่สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี พระอัครมเหสี เมื่อวันที่ ๒๔ กุมพาพันธ์ พ.ศ. ๒๓๑๐ ขณะพระราชบิดาทรงดำรงตำแหน่งหลวงยกกระบัตร เมืองราชบุรี
ได้ทรงศึกษาอักขรสมัยอย่างดีเยี่ยม เมื่อได้ราชสมบัติใน พ.ศ. ๒๓๕๒ ได้ทรงบำรุงบ้านเมืองสืบต่อจากพระราบิดา เนื่องจากสมัยนั้นเป็นช่วงที่ศึกเบาบาง ประกอบกับพระองค์มีพระอัจฉริยะทางศิลปะแทบทุกสาขา โดยเฉพาะวรรณคดีและนาฏศิลป์ จึงได้ทรงพระราชนิพนธ์บทละคร และบทกวีต่างๆอันมีค่าไว้มาก และได้สวรรคตเมื่อ พ.ศ. ๒๓๖๗
